Czasy gramatyczne w angielskich artykułach naukowych

Artykuł naukowy po angielsku

Ostatnio musiałam sprostać sporemu zawodowemu wyzwaniu – zajmowałam się korektą językową kilkunastu artykułów naukowych badaczy z Europy Środkowej i Wschodniej przetłumaczonych na angielski. Poziom językowy tych tłumaczeń był bardzo rozbieżny – niektóre, w moim mniemaniu, potrzebowały tylko kilka dodatkowych przecinków, w przypadku innych miałam czasem problem ze zrozumieniem, co autor miał na myśli.

Jeśli miałabym wskazać, jakie błędy w tłumaczeniu powtarzały się najczęściej, powiedziałabym, że te, wydawałoby się, związane z elementarnym angielskim, to znaczy, gramatyczne. Dokładniej, chodzi mi o użycie czasów gramatycznych, które, jak się okazuje, nie jest takie oczywiste w przypadku artykułów naukowych. Bardzo częstym błędem w tłumaczeniu artykułów naukowych na angielski jest użycie czasu teraźniejszego w abstrakcie. Trzeba pamiętać, że abstract powstaje już po wykonanych badaniach, dlatego użycie czasu przeszłego jest tu po prostu bardziej logiczne, szczególnie w przypadku opisu wykonanych badań, użytych metod i uzyskanych wyników. Czasu teraźniejszego możemy użyć tylko opisując „tło” problemu – potwierdzone fakty, ogólne prawdy.

Również w stosunku do całości tłumaczenia artykułu naukowego, sprawa wygląda podobnie – opisując nasze obserwacje czy działania związane w naszych, dotychczas nieopublikowanych badaniach, używamy czasu przeszłego, zazwyczaj Simple Past. Co do czasu teraźniejszego (Present Simple lub Present Perfect), potrzebujemy go tylko powołując się na literaturę, już opublikowane badania, które mogą być traktowane jako potwierdzone już i dalej aktualne fakty. Wyjątkiem są tu zdania z informacją, kto konkretnie dokonał danej obserwacji, czy odkrycia np. „Kowalski (2003) found…” – tutaj konieczny jest czas przeszły. Tak jak i w abstrakcie, czas teraźniejszy w tłumaczeniu na angielski przydaje się przy formułowaniu uogólnień, omawiając istotność statystyczną, czy zawartość tabel, np. „as Table 1 shows…”, wszędzie tam, gdzie odwołujemy się do struktury i zawartości artykułu naukowego.

Powyższy wpis powstał z pomocą treści wystąpienia Sylwii Ufnalskiej w ramach konferencji  „Zasady poprawnego tłumaczenia prac i publikacji naukowych” 30 października 2013 Warszawa.